Prije 200 godina, 27. avgusta 1820. godine, kako je dokumentovano dokazano, planinari su prvi put stali na vrh Zugspitza u Njemačkoj. Ljude je oduvijek nešto vuklo ka vrhovima svijeta.
Četrnaest je planina na svijetu viših od 8.000 metara na svijetu. Na svih sedam kontinenta nalazi se po jedna najviša planina, a one su nazvane jednim jedinstvenim imenom “Seven Summits”, “Sedam vrhova”, U nastavku pregled najviših planina na svijetu, kao i najviših na svakom kontinentu.
Sa 2.992 metra Zugspitze je najviši planininski vrh u Njemačkoj. Prvi dokumentovani uspon na Zugspitze obavljen je 27. avgusta 1820. Poručnik Josef Naus i planinski vodič Johann Georg Tauschl bili su prvi koji su se popeli na ovaj vrh. Međutim, nalazi novih karata pokazuju da se na vrh Zugspitze penjalo i prije 1820. godine.
Mont Blanc leži između Francuske i Italije i sa 4.810 metara najviša je planina u Alpama. Planina se prvi put spominje 1581. godine kao “Les Glaciers”, a 1606. prvi put je obilježena na karti. Prvi uspon su 7. avgusta 1786. godine obavili Jacques Balmat i Michel-Gabriel Paccard.
Sa svojih 3.798 metara, Großglockner je najviša planina u Austriji, i sa svojih više od 5.000 uspona na vrh godišnje, ima veliku važnost za turizam u regiji. Prvi uspon izvršen je 28. jula 1800. Pastor Mathias Hautzendorfer smatra se prvim koji se popeo na taj vrh.
Sa 4.488 metara Matterhorn nije najviša planina u Švicarskoj – to je Dufourspitze – ali njegov prepoznatljiv oblik čini ga simbolom ove zemlje. Prvi uspon je 14. jula 1865. godine izvršila ekipa od sedam članova, pod vođstvom Engleza Edwarda Whympera.
Elbrus je najviši vrh na Kavkazu i najviša planina u Rusiji. Uzdiže u vis se 5.642 metra. Ovisno o tome kako su kontinentalne granice nacrtane, može se smatrati i najvišom planinom u Evropi. Prvi uspon na istočni vrh izveo je 22. jula 1829. godine pastir Kilar Chatschirow – međutim, u taj se uspon i do danas sumnja. Istočni vrh osvojili su 26. jula 1874. godine Englezi Frederik Gardiner, Florence Crauford Grove, Horace Walker i švicarski vođa ekspedicije Peter Knubel.
Na 8.848 metara, Mount Everest je najviša planina na zemlji, a samim tim i najviša planina “Seven Summits”, “Sedam vrhova” – što označava najviše planine na svakom kontinentu. Prvi uspon su 29. maja 1953. godine obavili Edmund Hillary i šerpa Tenzing Norgay.
Sa 8.611 metara, K2 je druga najviša planina na Zemlji. Kao i Everest, takođe se nalazi u planinama Himalaja. Planinari smatraju K2 najzahtjevnijim od svih 14 vrhova, sa preko osam hiljada metara visine. Za Reinholda Messnera to je „planina planina“. Prvi uspješni uspon obavili su 31. jula 1954. godine Achille Compagnoni i Lino Lacedelli, koji su bili dio jedne velike italijanske ekspedicije.
Kangchenjunga se uzdiže u nebo 8.586 metara, što je čini trećom najvišom planinom na svijetu. Leži između Nepala i Indije i najistočnija je od svih vrhova preko osam hiljada. Prvi uspon obavili su 25. maja 1955. godine George Band i Joe Brown. Britanci su odali počast vjerovanju mještana, koji je smatraju svetom planinom, zaustavljajući se na nekoliko koraka od stvarnog vrha. Mnogi kasniji uspješni usponi, slijedili su ovu tradiciju.
Četvrta najviša planina na svijetu je Lhotse. Leži na granici između Nepala i Kine. Njen vrh dostiže visinu od 8.516 metara. Prvi uspon postigla je švicarska ekspedicija, koju je predvodio Albert Eggler 18. maja 1956. godine Fritz Luchsinger i Ernst Reiss bili su prvi iz tima od 11 ljudi, koji su stigli na vrh.
Na 8.485 metara, Makalu je peta najviša planina na svetu. Prvi uspon napravila je francuska ekspedicija od devet osoba koju je vodio Jean Franco. Posebna stvar u vezi s tim: Prvi put su na vrh iznad osam hiljada metara, svi učesnici uspjeli doći na vrh, ali se kao prvi računaju penjači Lionel Terray i Jean Couzy, koji su najvišu tačku dostigli 15. maja 1955. godine.
Cho Oyu leži između Nepala i Kine i tek je nakon novog istraživanja 1984. godine priznat kao šesta najviša planina na zemlji. Od devedesetih godina prošlog vijeka, njegova visina je zapisana kao 8.188 metara. Prvo uspon je 19. oktobra 1954. godine mala austrijska ekspedicija, koju je predvodio Herbert Tichy.
Sedma najviša planina na svijetu je Dhaulagiri u Nepalu. Izdiže se 8.167 metara i smatrala se najvišom planinom na svijetu od 1809. godine, dok nije izmjerena Kangchenjunga 1838. godine. Na Dhaulagiri, su se popeli prvi put 13. maja 1960. godine, kao pretposljednju od osam hiljada.
Sa 8.163 metra Manaslu je osma najviša planina na zemlji. Prvo uspon obavila je japanska ekspedicija koju je vodio Yuko Maki 9. maja 1956. godine, dok je 1964. godine jedna holandska ekspedicija uspjela je izvršiti prvo uspon sjevernog vrha.
(nastalja se)
(web)
Smail Špago
(NovaSloboda.ba)
