Požar u centru za registraciju vozila u Zvečanu u noći na subotu, novi je incident na sjeveru Kosova gdje već šesti dan traje kriza vezana uz primjenu privremenih registracijskih oznaka za vozila iz Srbije, a RTS javlja da su dva vojna aviona oko podneva nadlijetala prelaz Jarinje.
Kosovski ministar unutrašnjijh poslova Xhelal Sveçla saopštio je u subotu da su nepoznate osobe zapalile u noći na subotu Centar za registraciju vozila u Zubinom Potoku, a da je ujedno izvršen napad i u Centru za civilnu registraciju u Zvečanu, te da je riječ o krivičnom djelu “s terorističkim elementima”.
Premijer Kosova Albin Kurti rekao je da su napadi na centre za registraciju vozila u Zubinom Potoku i Zvečanu akcije koje je “podstakla Srbija”, izvijestila je Radio-televizija Kosova (RTK), navodeći Kurtijevu objavu na Facebooku.
Kurti je na toj društvenoj mreži napisao kako preliminarne istrage pokazuju da požar u zgradi Centra za registraciju vozila u Zubinom Potoku “nije slučajan”.
Pojedinci ili grupe kriminalnim aktivnostima ugrožavaju vladavinu prava, napadaju našu državu i remete mir, ocijenio je Kurti. “Njih jasno ohrabruje i podržava Srbija, točnije tamošnji autokratski režim”.
On je pozvao građane, posebno “sjeverno od Ibra, bilo da su Srbi, Albanci, Bošnjaci ili Romi, da ostanu mirni i sarađuju s kosovskim institucijama”.
Na sjeveru Kosova u toku je peti dan blokade cesta kod prelaza Jarinje i Brnjak zbog odluke kosovske vlade o uvođenju probnih tablica s oznakom RKS za vozila sa srpskim registarskim oznakama.
Beograd se toj uredbi oštro protivi smatrajući je kršenjem Briselskog sporazuma iz 2013. godine, dok su kosovski Srbi na sjeveru na graničnom prelazu postavili šatore i počeli blokirati promet.
Službeni Beograd insistira da se sa sjevera povuku specijalne jedinice kosovske policije ROSU i time uslovljava nastavak dijaloga s Prištinom i u tome ima podršku Kremlja. Rusija je 22. septembra izrazila zabrinutost zbog zaoštravanja situacije i zatražila povlačenje kosovske policije.
Istog dana, šef evrodiplomacije Josep Borrell pozvao je na hitnu deeskalaciju na sjeveru Kosova i poručio da se “mora izbjeći svaka provokacija ili jednostrana akcija koja je u suprotnosti s interesima ljudi u regiji”.
Uslijedio je skoro identičan apel NATO-a, čija je glasnogovornica Oana Lungescu sintagmi “za hitnu deeskalaciju” dodala i poziv Beogradu i Prištini “na suzdržanost, izbjegavanje jednostranih akcija i povratak dijalogu”, naglasivši da mandat međunarodnih snaga (KFOR) ostaje osiguranje sigurnog okruženja i slobode kretanja za sve zajednice na Kosovu.
I šef misije UN-a na Kosovu (UNMIK) Zahir Tanin pridružio se međunarodnim partnerima u pozivu objema stranama da riješe sporna pitanja “kroz uspostavljene mehanizme dijaloga”, u znak podrške slobodnom kretanju ljudi i roba i u interesu stanovništva, uz upozorenje da “jednostrane akcije nose opasnost od eskalacije i da se moraju izbjegavati u interesu mira, sigurnosti i bezbjednosti stanovništva”.
Dva borbena aviona Vojske Srbije u subotu su oko podneva u dva navrata nadlijetala prelaz Jarinje, javio je reporter RTS-a, navodeći da je pojavljivanje aviona “izmamilo pljesak okupljenih koji su uzvikivali ‘Srbija, Srbija'”.
Već u petak, helikopteri Vojske Srbije su nadlijetali zonu iznad prelaza Jarinje, što su dužnosnici u Beogradu nazvali “redovnim aktivnostima”.
“Srbija ima pravo helikopterima nadlijetati svaki dio svoje teritorije do administrativne linije i to su naše redovne aktivnosti. Naravno da je sada naš interes dodatno pojačan za taj prostor i da nas brine što naoružani ljudi stoje preko puta nenaoružanih civila”, rekao je u subotu za TV Prva ministar unutrašnjih poslova Aleksandar Vulin.
On je istakao da je “za mir potrebno bar dvoje” i da “nema alternative razgovorima, dok je za rat i sukob dovoljna jedna budala”, koju, kako je ocijenio, “Srbija u ovoj situaciji ima s druge strane u Prištini”.
(Fena)
