Zemlja tutnji ispod afričkog kontinenta. Afrika bi se mogla podijeliti na dva dijela duž pukotine dugačke više od 3.000 kilometara, formirajući šesti okean na mjestu loma. To se dešava zbog pomicanja tektonskih ploča, odnosno pojedinačnih dijelova zemljine kore koje su u stalnom kretanju.
Prvi vjesnici pojavili su se već 2005. godine, kada se pukotina duga više od 50 kilometara otvorila u etiopskoj pustinji. Zatim, 2018. godine, sljedeća u Keniji, gdje je stvoren ponor u zemlji dubok 15 metara, širok 20 metara i dugačak nekoliko kilometara.
To je velika afrička dolina rascjepa, koja je započela prije 30 miliona godina. Afrička ploča puca na njenoj istočnoj strani i stvara se nova tektonska ploča – takozvana Somalijska ploča. Sada efekti postaju sve očigledniji na površini zemlje. Pukotina se širi za oko dva i po centimetra godišnje, što na kraju može dovesti do toga da Somalija, Etiopija, Tanzanija i polovina Kenije formiraju ogromno ostrvo u blizini Afrike.
Geolozi već neko vrijeme znaju da će se Afrička ploča raspasti. Ali, ono što dugo nije bilo konačno razjašnjeno, bilo je, šta pokreće pucanje.
Nova studija naučnika sa Virginia Tech, SAD, sada potvrđuje teoriju da su masivni tokovi magme ispod zemljine kore odgovorni za pukotinu. Kompjuterski model je korišten za izračunavanje, tako da se pomicanje tektonskih ploča može pratiti do takozvanog afričkog superplama. Ovo je uzlazni tok izuzetno vruće stijene koja se uzdiže iz najdubljih dijelova Zemljinog omotača i pritišće Zemljinu koru odozdo. Takozvane plaštne perjanice više puta pokreću vulkanske erupcije širom svijeta, superplume su još veća varijanta i, takođe, mogu uticati na klimu i tektonska kretanja zbog svoje mase i topline kao što je sada slučaj pod Afrikom. Tu je najveći Superplume na svijetu. Ispod Etiopije, tečna stijena se uzdiže do dubine od 10 kilometara ispod površine, slabeći zemljinu koru, tvrde naučnici sa britanskog Univerziteta u Lidsu, koji su, takođe, proučavali tok magme ispod Afrike i njen uticaj na pukotinu. Međutim, proći će mnogo vremena prije nego što se novi kontinent odvoji od Afrike zbog mega-pukotine. Naučnici procjenjuju pet do deset miliona godina.
(bild)
Z. N.
(NovaSloboda.ba)
