Bašta Kuće nobelovca Ive Andrića u Herceg Novom (Crna Gora) mjesto je brojnih dešavanja iz oblasti kulture, tokom cijele godine. Ovog ljeta, upriličen je, među ostalim, poetsko-muzički program “Jedna ljubavna priča: Milica i Ivo”, o ljubavi nobelovca Ive Andrića i koreografkinje Milice Babić, žene koju je čekao skoro 30 godina.
Na tom mjestu, gdje su Ivo Andrić i Milica Babić proživjeli najsretnije godine, taj program izvela je glumica hercegnovskog pozorišta Lidija Petrone i glumac Dejan Đonović, na tekst Vitke Vujinović i uz note profesorice harmonike Bosiljke Kulišić i gitariste Nikolasa Morete.
Priča je zasnovana na Andrićevim knjigama “Jelena žena koje nema i “Znakovi pored puta”, njegovim zapisima o Herceg Novom, te brojnim pismima što ih je napisao Milici. Govori o spremnosti na čekanje, divan je primjer stpljenja i upornosti zarad ljubavi.
Milica Babić (1909.-1968.) rođena je u Bosanskom Šamcu, školovala se u Beču i Parizu. Njen prvi suprug bio je diplomata, publicista, pravnik Nenad Jovanović, Andrićev prijatelj. Tako su se Milica i Andrić i upoznali, godinama bili kućni prijatelji. On je u nju bio potajno zaljubljen, a i ona je imala emocije prema njemu. Međutim, prijateljstvo nisu prekidali. Njih troje bili su dobri prijatelji, a druženje su nastavili dvadesetak godina, sve do Nenadove smrti 1957. godine. Godinu dana poslije, Milica Babić i Ivo Andrić su se vjenčali. Njemu je bilo 66 godina, a njoj 49 godina. Ivo Andrić proveo je sa Milicom najljepše trenutke u životu, ona je bila uz njega i kad je saznao da je dobitnik Nobelove nagrade za književnost. Kažu da je govorio da dan njihovog vjenčanja pamti jednako živo kao i dodjelu Nobelove nagrade, 10. decembra 1961. godine, kad mu je u dvorani Švedske kraljevske akademije priznanje uručivao kralj Gustav VI.
Kuća u Njegoševoj ulici čuva sjećanja na Andrićev život u Herceg Novom i jedina je koju je sagradio za svog života. Sagrađena je 1962. godine, prema projektu beogradskog arhitekte i slikara Vojislava Đokića, a već 1963. godine uselio se Andrić tu zajedno sa suprugom Milicom Babić. Proveli su tu pet godina ispunjenih spokojem i srećom, do 1968. godine, kad je Milica preminula u dvorištu te kuće. Nakon smrti supruge Milice, Andrić trajno napušta kuću i Herceg Novi. Upućeni kažu da je često spominjao te hecegnovske godine.
Za života u kući u Herceg Novom, Andrića i njegovu suprugu posjećivali su mnogi, javnosti poznati ljudi. Među ostalim, dolazili su i bili njihovi gosti Desanka Maksimović, Branko Ćopić, Branko Lazarević, Dušan Kostić, Mihailo Lalić, Zuko Džumhur…. Rekonstrukcija tog objekta (rađena od 2018. do 2021.) bila je simboličan povratak Andrićevog lika i djela u grad koji je odabrao za svoj dom.
Poetsko – muzički program “Jedna ljubavna priča: Milica i Ivo” realizovan јe u organizaciјi ЈUK Herceg fest, uz podršku opštine Herceg Novi. Prvi put, taj program je izveden na Dan žena ove godine – kao poklon Novljankama. U bašti Andrićeve kuće izveden je tokom ljeta nekoliko puta.
Andrić je rođen 1892. godine u Travniku. Njegov otac bio je sudski službenik, a preminuo je kad su Ivi bile dvije godine. Andrić potom s majkom seli u Višegrad, zatim u Sarajevo. Studirao je slovensku književnost i istoriju na sveučilištu u Zagrebu, kasnije i u Beču, te Krakovu. Iako mu je studiranje prekinuo Prvi svjetski rat, kasnije je Andrić doktorirao na univerzitetu u Grazu. Ostvario je i značajnu diplomatsku karijeru. Među najpoznatijim Andrićevim književnim djelima su romani “Na Drini ćuprija”, “Gospođica” i “Travnička hronika”‘”, te djelo “Prokleta avlija”. Andrić je poživio do 1975. godine, preminuo je u Beogradu u 83. godini. Njegova urna položena je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu, pored groba voljene Milice.
(Fena)
