Nadzor nad gripom u Federaciji BiH je, kao i svake sezone, započeo u oktobru 2024. i trajaće do maja 2025. godine. Aktivnost bolesti slične gripi (ILI) je srednjeg intenziteta u Federaciji BiH. U 52. sedmici, na mjestima gdje se provodi redovno testiranje, potvrđena je gripa tip A, podtip H1N1pdm09. Vrhunac aktivnosti gripe očekuje se u januaru i februaru.
Imunizacija protiv gripe je u toku. Imunizacija protiv gripe smanjuje rizik od ozbiljne bolesti, sigurna je i besplatna za ugrožene grupe. Ugrožene grupe su osobe starije od 65 godina, štićenici i zaposlenici domova za starije, hronični bolesnici bez obzira na životnu dob te trudnice. Veliki je interes za imunizaciju protiv gripe u FBiH i drugih građana.
Iz Zavoda za javno zdravstvo FBiH, u informaciji za Fenu, navode i niz savjeta za smanjenje negativnog efekta aerozagađenja na zdravlje.
“Neophodno je uskladiti zakonsku regulativu i uspostaviti praćenje kvaliteta vazduha, u skladu sa zahtjevima Direktive 2008/50/EC i 2004/107/EC, unaprijediti kapacitete nadležnih institucija i laboratorija za monitoring kvaliteta vazduha, uspostaviti informacioni sistem kvaliteta vazduha, kao i unaprijediti izvještavanje, prema domaćim i međunarodnim obavezama”, navodi se.
Budući da kvalitet ambijentalnog vazduha znatno utiče na kvalitet vazduha zatvorenog prostora, te da vazduh u zatvorenom prostoru može biti i deset puta zagađeniji od vazduha u vanjskom prostoru, veoma je važno donijeti legislativu vezanu za kvalitet vazduha zatvorenog prostora i unaprijediti kapacitete nadležnih institucija i laboratorija za ispitivanje kvaliteta vazduha zatvorenog prostora.
U cilju preveniranja akutnih i hroničnih bolesti, koje nastaju kao posljedica epizoda povećanog aerozagađenja, stanovništvu se savjetuje da smanje kretanje na otvorenom, naročito u jutarnjim i večernjim satima. Sve do pojave padavina ili jakog vjetra, koji će omogućiti bolji kvalitet vazduha.
“Hroničnim bolesnicima, ali i zdravim osobama, naročito djeci preporučuje se da što više vremena provode na svježem vazduhu i sredinama sa niskim nivoom aerozagađenja. Naročito je važno da hronični bolesnici, starije osobe, djeca i trudnice ne borave u zadimljenim i neventiliranim prostorijama. Stručnjaci ne preporučuju vježbe i trčanje na otvorenom, jer se na taj način, zbog dubokog disanja, veće količine vazdušnih polutanata unosi u pluća”, ističe se.
Među preporukama je i smanjeno korištenje čvrstog goriva, pogotovo uglja koji ima loš kvalitet, a pri boravku na otvorenom koristiti zaštitu u vidu standardiziovanih zaštitnih maski sa filterom (hronični bolesnici nakon konsultacije sa ljekarom).
“Smanjiti korištenje privatnih automobila, te koristiti sredstva javnog gradskog prevoza koji ne zagađuju okolinu (trolejbusi i tramvaji), konzumirati što više svježeg voća i povrća i tople napitke (čaj, kakao i sl.). U slučaju da osjete pogoršanje zdravlja, hronični bolesnici moraju biti pod stalnom kontrolom ljekara”, savjetuju iz Zavoda za javno zdravstvo FBiH.
(Fena)
