Izgradnjom uskotračne željeznice, koja je povezala Mostar sa Sarajevom i dalje Evropom na sjeveru i Metkovićem i Jadranom na jugu, počinje naglo širenje proizvodnje, trgovine i transporta.
Izvozno-uvozni robni tokovi Hercegovine bili su uglavnom usmjereni pravcem Mostar-Metković-Trst. Rasplamsva se trgovina u svim oblicima, a čaršija poprima drukčije boje i sadržaje.
Sredinom devedesetih godina 19. vijeka, Mostar bilježi 95 registrovanih trgovačkih radnji i zanata. Polako počinju nestajati poslovi sabljara, tufekčija, čizmedžija, mjerenje platna laktom i na palac, a počinju se pojavljivati vinari, apotekari, trgovine mješovitom robom, banke i sl.
Mnogi trgovci u Trstu osnivaju svoje trgovačke filijale ili firme, koje su se bavile trgovačkim prometom, a počinje cvjetati i moderna industrijska proizvodnja.
Počinju se u lokalnim časopisima objavljivati brojne reklame za proizvode i usluge, a mi ovdje donosimo izbor nekoliko njih.
Priredili: Tibor Vrančić / Smail Špago
