U austrijskom časopisu “Dillinger Reisefuhrer” – “Dilingerov putnički vodič”, od 1. januara 1910. godine objavljen je tekst o Mostaru, sa ilustracijom.
“Između Huma i Podveleža, dva impozantna brda, koja prijeteći stoje jedno nasuprot drugom, pruža se uzduž obe strane Neretve, u dužini skoro sat hoda, u prilično uskom području glavni grad Hercegovine, u kome se sučeljavaju stilovi gradnje istoke i zapada. Od oko 16 hiljada stanovnika, polovina su muhamedanci, a ostali, u skoro jednakom broju, orijentalni ortodoksi i katolički hrišćani. Predanje kazuje da je Mostar nastao oko 1440. godine. Izgradio ga je vazal vojvode Stjepana Kosače, zvani Radivoj. Stvarni procvat Mostara počeo je sa dolaskom Turaka.
Najpoznatije znamenitosti Mostara su u svijetu poznati most na Neretvi, koje je ovdje široka 38,5 metara, i divlje udaraa o kamene blokove koji okružuju njeno korito, premoštena vrtoglavim i drskim lukom, čiji vrh se nalazi na 19 metara iznad vode, a raspon luka iznosi 27,34 metara.
Grad je najljepši početkom proljeća u cvatu behara njegovih voćnjaka i bezbrojnih stabala šipaka.
Sa pravom ga je jedno dijete Mostara, turski pjesnik Derviš paša, koji je 1004. godina po Hidžri, (1596.), bio vezir Bosne, nazvao “rajska bašča” i sastavio mu jednu pjesmu oduševljenja.
U Mostaru, glavnom gradu istoimenog okruga Hercegovina, život snažno pulsira, cvijetaju trgovina i zanati. Izvrsno uređen život ove zajednice, razvija se vrlo brzo i u svim pravcima. Velika Fabrika duhana prerađuje zlatno-žutu sortu duhana “Hercegovac” u mirisne cigarete.”
Fotografija: razglednica Mostara iz tog perioda, objavljena u časopisu
Priredili: Armin Džabirov, Smail Špago, Tibor Vrančić
(NovaSloboda.ba)
