Na današnji dan, prije 31 godinu srušen je Stari most u Mostaru, simbol grada na Neretvi i najvrjednijeg kulturno-istrijskog nasljeđa u Bosni i Hercegovini.
Stari most u Mostaru sagrađen je između 1557. i 1566. godine, a srušen je tokom rata 1993. godine usljed intenzivnog granatiranja s položaja HVO-a. Njegova obnova započela je 1999. godine, a završna svečanost otvaranja održana 23. jula 2004. godine.
Stari most je sagrađen po nalogu sultana Sulejmana Veličanstvenog, koji je građenje povjerio Mimaru Hajrudinu, istambulskom arhitekti.
Prema legendi, Hajrudin je pobjegao iz Mostara dan prije nego što su podizane skele, iz straha od Sulejmana, koji je prijetio da bi bio osuđen na smrt ako bi se luk mosta ikad raspao.
U Osmanskom državnom arhivu u Istanbulu nađeni su detalji u vezi s njegovom izgradnjom, vremenom trajanja i izgradnje. U radu se navode i sume koje su bile predviđene za izgradnju, te socijalne kategorije stanovništva koje su u tome participirale.
Projekat obnove, takođe, je bio kompleksan i zahtjevan, kako građevinski, tako i u kontekstu izgradnje veza među ljudima s obe obale rijeke Neretve.
Obnova je počela u junu 1999. godine potpisianjem Sporazuma, a već iduće godine krenulo se u osnivanje Agencije za izgradnju Staroga mosta i obnove kulturne baštine Mostara (PCU).
Obnovu Starog mosta finansirali su Svjetska banka, Evropska banka za obnovu,Grad Mostar, Turska, Hrvatska, Italija, Holandija i Francuska.
Svjetska banka je za obnovu Starog mosta prvi put odobrila kredit za kulturnu baštinu, i to u iznosu od četiri miliona dolara s odgodom plaćanja od 10 godina, povratom od 35 godina. Italijanska Vlada još je dala tri miliona dolara, turska Vlada dva milipna dolara, holandska Vlada milioje u čitavom projektu Grad Mostar učestvovao s dva miliona dolara. Među donatorima za obnovu bila je i hrvatska vlada i Razvojna banka Vijeća Evrope. Francuska je donirala tehničku opremu i pripremu izrade projektne dokumentacije obnove mosta.
Sredstva su, pored obnove Starog mosta, utrošena i na obnovu razrušene kule s obe strane mosta i popratnih objekata.
Godinu dana nakon svečanog otvorenja obnovljenog mosta, 15. jula 2005. godine, Stari most službeno je uvršten na UNESCO-ov popis zaštićenih spomenika tokom sjednice u Durbanu, u Južnoj Africi.
Inače, Stari most gradio se od istih materijala od kojih je rađen i prije više od 400 godina, kamena tenelija, žbuke koja je bila u to doba, kao i istog izolacionog materijala, koji je napravljen od boksita i gline.
(Fena)
