Ustavni sud Bosne i Hercegovine danas je održao 150. plenarnu sjednicu, na kojoj je razmatrao zahtjeve za ocjenu ustavnosti i apelacije, te razmatrao i odlučivao o drugim pitanjima od važnosti za Ustavni sud.
Sud je usvojio Izvještaj o izvršenju odluka Ustavnog suda za period od avgusta 2023. do novembra 2024.
Od odluka koje je donio na plenarnoj sjednici Ustavni sud izdvaja U-6/24 (rješenje o neizvršenju) – u tom predmetu Ustavni sud je donio rješenje o neizvršenju Odluke o dopustivosti i meritumu broj U-6/24.
Tim rješenjem, Ustavni sud je utvrdio da Vlada Republike Srpske, odnosno Radovan Višković kao predsjednik Vlade Republike Srpske, i Ministarstvo trgovine i turizma Republike Srpske, odnosno Denis Šulić kao ministar trgovine i turizma Republike Srpske, nisu izvršili Odluku Ustavnog suda broj U-6/24 od 11. jula 2024. U skladu sa Pravilima Ustavnog suda, to rješenje se dostavlja Tužilaštvu Bosne i Hercegovine na dalje postupanje u skladu sa zakonom.
Podsjećaju da je Odlukom Ustavnog suda broj U-6/24 usvojen je zahtjev 13 poslanika Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, te je utvrđeno da Odluka o načinu i uslovima prodaje nekretnina u vlasništvu Republike Srpske, koje se nalaze u okviru posebnog područja Jahorina javnim nadmetanjem – licitacijom („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 114/23) nije u saglasnosti s odredbama čl. I/1, I/2. i VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.
Na sjednici je donesena i odluka U-11/24 – u tom predmetu Ustavni sud je razmatrao zahtjev Opštinskog suda u Sarajevu (sudija Erdin Šabić) za ocjenu ustavnosti Zakona o Visokom sudskom i tužilačkom vijeću Bosne i Hercegovine („Službeni glasnik Bosne i Hercegovine“ br. 25/04, 93/05, 48/07, 15/08, 63/23 i 9/24) i Poslovnika Visokog sudskog i tužilačkog vijeća („Službeni glasnik Bosne i Hercegovine“ br. 55/13, 96/13, 46/14, 61/14, 78/14, 27/15, 46/15, 93/16, 48/17, 88/17, 41/18, 64/18, 12/21, 26/21, 35/21, 68/21, 1/22, 26/23, 83/23, 9/24 i 27/24).
U odluci je utvrđeno da su osporeni zakon i poslovnik u skladu sa članom I/2. Ustava Bosne i Hercegovine. U obrazloženju odluke Ustavni sud je, između ostalog, istakao da osporeni zakon i poslovnik, koji su na pravnoj snazi u vrijeme donošenja ove odluke, propisuju pravo da kandidat za pravosudne funkcije može pokrenuti sudski spor protiv odluke o imenovanju pred Sudom Bosne i Hercegovine, te obavezu VSTVBiH da kandidatu saopšti razloge zbog kojih nije imenovan na pravosudnu funkciju.
U predmetu U-14/24 Ustavni sud je razmatrao zahtjev četiri delegata Doma naroda Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine za ocjenu ustavnosti čl. 3, 4. i 6. Zakona o imunitetu Republike Srpske („Službeni glasnik Republike Srpske“ broj 39/24).
Odlukom je utvrđeno da propisivanje imuniteta od krivične odgovornosti za nosioce izvršne vlasti u članu 3. nije u skladu sa Zakonom o imunitetu BiH, a, slijedom toga, ni s Ustavom Bosne i Hercegovine. Naime, Zakon o imunitetu BiH ne propisuje imunitet od krivične odgovornosti za nosioce izvršne vlasti, već samo imunitet od građanske odgovornosti za ono što učine prilikom vršenja službe.
Ustavni sud je zaključio da davanje imuniteta od krivične odgovornosti nosiocima izvršne vlasti nije opravdano „preovlađujućim javnim interesom“ da bi se moglo odstupiti od jednog od osnovnih principa vladavine prava kojima je propisana jednakost počinilaca krivičnih djela.
Ustavni sud je utvrdio i neustavnost odredbi čl. 6. i 7. Zakona o imunitetu RS, zato što su tim odredbama redovni sudovi u potpunosti isključeni iz odlučivanja o pitanju imuniteta, te nije omogućena dvostepenost u odlučivanju, što je u suprotnosti sa Zakonom o imunitetu BiH, a, slijedom toga, i s Ustavom BiH.
U predmetu AP-5007/23 (Goran Dragičević i Predrag Đuričić) Ustavni sud je zaključio da je apelantima prekršeno pravo na pravično suđenje. Naime, Ustavni sud je smatrao da je proizvoljan zaključak Fonda PIO RS i Vrhovnog suda o tome da ne postoje zakonski uslovi da se na obračun visine penzije primijene odredbe člana 136a. Zakona o policiji i unutrašnjim poslovima (u daljem tekstu: Zakon o policiji) na sve policijske službenike, već samo na policijske službenike MUP-a RS.
Naime, apelanti su bili policijski službenici Granične policije BiH s prebivalištem u RS. Doprinosi za njih su uplaćivani u korist budžeta RS, a pravo na penziju su ostvarili radeći „u posebnim uslovma“, zbog čega im je priznato pravo na beneficirani radni staž. Međutim, Fond PIO i Vrhovni sud su ih tretirali drugačije od policijskih službenika koji isto pravo ostvaruju kao pripadnici MUP-a RS. Pri tome, Vrhovni sud za takvo različito tretiranje apelanata nije ponudio relevantno opravdanje i razloge.
Na osnovu toga, Ustavni sud je zaključio da je presuda Vrhovnog suda donesena bez uvažavanja naročitih okolnosti koje su mogle uticati na ishod postupka, te da Vrhovni sud nije ni pokušao odredbu člana 136a. Zakona o policiji sagledati u širem kontekstu i u vezi s ustavnim pravima apelanata i pravima iz Evropske konvencije.
U predmetu AP-1665/24 (D. K.) Ustavni sud je utvrdio da nema kršenja apelanticinog prava na pravično suđenje kada je disciplinski postupak protiv apelantice proveden u skladu sa Zakonom o VSTVBiH i Poslovnikom VSTVBiH i kada su nadležna tijela VSTVBiH provela dokazni postupak i utvrdila apelanticinu odgovornost iz člana 57. tačka 6. Zakona o VSTVBiH.
Ustavni sud je zaključio da su nadležna tijela svoje zaključke dovoljno jasno obrazložila, pri čemu je obimnost dokaznog postupka opravdala donošenje odluke o produženju roka za okončanje disciplinskog postupka. Ustavni sud je utvrdio i da je apelantica propustila da prigovor o nepristranosti suda iznese u žalbi protiv odluke Drugostepene disciplinske komisije za tužioce, zbog čega taj prigovor nije mogla s uspjehom istaći prvi put u apelaciji Ustavnom sudu.
Sve odluke usvojene na plenarnoj sjednici biće dostavljene podnosiocima zahtjeva/apelantima u roku od mjesec dana i objavljene u što kraćem roku na internetskoj stranici Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, saopšteno je iz te institucije.
(Fena)
